आनंद बालासन मुद्रा, ज्याला हॅप्पी बेबी पोज (happy baby pose) म्हणूनही ओळखले जाते, ही एक लोकप्रिय योग मुद्रा आहे ज्यामध्ये तुमच्या पाठीवर झोपणे आणि दोन्ही पाय हातांनी पकडणे समाविष्ट आहे. गर्भात असलेल्या बाळाशी साम्य असल्याने पोझचे नाव देण्यात आले आहे. हे एक नवशिक्या-अनुकूल योगासन आहे जे कोणीही करू शकते, त्यांचे वय किंवा फिटनेस पातळी विचारात न घेता.
आनंद बालासनाचा इतिहास पारंपारिक हठ योग पद्धतींपर्यंत शोधला जाऊ शकतो, ज्याची तारीख 5,000 वर्षांहून अधिक आहे. हे मूलतः शीर्षासन ( headstand pose ) यांसारख्या अधिक जटिल आसनांसाठी पूर्वतयारी पोझ म्हणून विकसित केले गेले होते. कालांतराने, शरीर आणि मन दोन्हीसाठी असंख्य फायद्यांमुळे आनंद बालसन स्वतःच्या स्वतंत्र सरावात विकसित झाले
Table of Contents
आनंद बालासन मुद्रा म्हणजे काय?
आनंद बालासन, ज्याला आनंदी बाळ पोझ म्हणून देखील ओळखले जाते, ही एक लोकप्रिय योग मुद्रा आहे जी शतकानुशतके प्रचलित आहे. आनंद बालासन हे नाव संस्कृत भाषेतून आले आहे, जिथे “आनंद” म्हणजे आनंद आणि “बालासन” म्हणजे मुलाच्या मुद्रा. ही मुद्रा प्रॅक्टिशनर्सना खोल श्वासोच्छवास आणि स्नायू शिथिल करण्यास प्रोत्साहन देऊन त्यांचे मन आणि शरीर आराम करण्यास मदत करण्यासाठी तयार केले आहे.
आज, आनंद बालासनाचा जगभरात योगाच्या विविध प्रकारांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर सराव केला जातो. मज्जासंस्थेला शांत करणे, नितंब आणि पाठीच्या खालच्या स्नायूंना ताणणे, पचन सुधारणे आणि चांगली झोप घेण्याच्या क्षमतेमुळे सर्व स्तरांतील योगींमध्ये ही लोकप्रिय निवड आहे. या सौम्य परंतु शक्तिशाली आसनाच्या सातत्यपूर्ण सरावाने शरीर आणि मन दोन्हीमध्ये अधिक लवचिकता येते.
आनंद बालासन मुद्रा करण्याची योग्य पद्धत
आज, आनंद बालासनाचा जगभरात योगाच्या विविध प्रकारांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर सराव केला जातो. चला तर जाणून घेऊया आनंद बालसन करण्याची योग्य पद्धत पुढीलप्रमाणे
- आनंद बालसन मुद्रा योग्यरित्या आमलात आणण्यासाठी, प्रथम योगा मॅटवर शवासन या आसनात झोपावे.
- हळुवार पणे पाय आपल्या छातीच्या दिशेने घेऊन गुडघे टेकून आपल्या पाठीवर झोपावे.
- डोके आणि खांदे जमिनीला समांतर टेकवा.
- आपल्या पायांच्या बाहेरील बाजू हातांनी पकडा.
- तुमची दोन्ही पायांवर घट्ट पकड असल्याची खात्री करा.
- एकदा तुम्ही दोन्ही पाय धरले की, तुमचे शेपटीचे हाड जमिनीवर घट्ट ठेऊन तुमच्या नितंबांना हळूवारपणे तुमच्या कोपरांसह दोन्ही बाजूला ढकलून उघडण्याचा प्रयत्न करा.
- तुमचे पाय 90-अंश कोनात वाकून ठेवताना हळू हळू छताच्या दिशेने वरच्या दिशेने वाढवा.
- तुम्ही श्वास सोडत असताना, तुमच्या पायांच्या तळव्यातून खाली दाबा
- आणि प्रत्येक हाताने त्यांना हळूवारपणे तुमच्याकडे खेचा.
- 30 सेकंद ते 1 मिनिटभर ह्या आसनात थांबा.
- पूर्वस्थितीत येण्यासाठी पाय हळुवार जमीनिवर खाली करा हात खाली टेकवा आणि शवासनात झोपा.
आनंद बालासन मुद्रा करण्याचे फायदे
♦ आनंद बालासन मुद्रा, ही एक योग मुद्रा आहे जी असंख्य शारीरिक आणि मानसिक फायदे देते. या आसनामुळे पाठीच्या खालच्या भागात लवचिकता वाढवताना आतील मांडीचे स्नायू, नितंब आणि हॅमस्ट्रिंग ताणण्यास मदत होते.
♦ ही मुद्रा मन शांत करण्यासाठी आणि तणाव पातळी कमी करण्यासाठी ओळखली जाते.
♦ आनंद बालासन मुद्रेचा नियमित सराव केल्याने नितंब क्षेत्रावरील तणाव कमी होण्यास मदत होते आणि संपूर्ण शरीरात रक्त परिसंचरण सुधारते.
♦ पोझ छाती आणि फुफ्फुस उघडून श्वासोच्छवासाच्या पद्धतींचे नियमन करण्यास देखील मदत करते.
♦ ते पचनसंस्थेला उत्तेजित करते जे बद्धकोष्ठता दूर करण्यात मदत करते.
♦ ही मुद्रा शरीर आणि मन दोन्हीवर आरामदायी प्रभावामुळे झोपेच्या चांगल्या गुणवत्तेला चालना देण्याशी जोडलेली आहे.
वेळोवेळी निर्माण होणारा कोणताही ताण किंवा चिंता सोडून व्यस्त दिवस संपवण्याचा हा एक उत्तम मार्ग आहे. एकंदरीत, आनंद बालासन मुद्रा तुमच्या दैनंदिन दिनचर्येत समाविष्ट केल्याने जीवनाच्या चांगल्या गुणवत्तेसाठी विश्रांतीला प्रोत्साहन देण्यासोबत महत्त्वपूर्ण शारीरिक आरोग्य फायदे मिळू शकतात.
How Many Blood Disorders Are There
आनंद बालासन मुद्रा करताना घ्यावयाची काळजी
आनंद बालासन मुद्रेच्या सरावादरम्यान, काही सावधगिरी आहेत ज्या लक्षात ठेवल्या पाहिजेत.
- सर्वप्रथम, तुम्ही नुकतीच तुमच्या कूल्हे, गुडघे किंवा घोट्याला कोणतीही शस्त्रक्रिया किंवा दुखापत झाली असल्यास ही मुद्रा टाळणे महत्त्वाचे आहे.
- मुद्रा करताना तुम्हाला काही वेदना जाणवल्यास, ताबडतोब थांबणे आणि योग प्रशिक्षकाचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.
- आनंद बालसन मुद्रा दरम्यान शरीराचे योग्य संरेखन राखणे महत्वाचे आहे. या मुद्रामध्ये गुडघे वाकणे आणि पाठीवर झोपताना त्यांना छातीकडे आणणे समाविष्ट आहे. तुमच्या पायांवर चांगली पकड मिळवण्यासाठी तुमचे डोके किंवा खांदे जमिनीवरून उचलणे मोहक ठरू शकते, परंतु यामुळे तुमच्या मानेच्या स्नायूंवर ताण येऊ शकतो. म्हणून, तुमची पाठ नेहमी जमिनीवर सपाट ठेवण्याचा प्रयत्न करा आणि तुमच्या मानेचे स्नायू शिथिल करा.
- ज्यांना उच्च रक्तदाबाचा त्रास आहे त्यांनी ही मुद्रा पर्यवेक्षणाखाली करावी कारण पाय हृदयाच्या पातळीपेक्षा वर उचलल्याने अशा परिस्थितीत चक्कर येणे किंवा बेहोशी होऊ शकते.
- नवशिक्यांसाठी हे आसन तज्ञांच्या मार्गदर्शनाखाली शिकण्याचा सल्ला दिला जातो जेणेकरुन त्यांना आनंद बालासना मुद्रा करताना किती शक्ती वापरावी लागेल हे समजेल. ही खबरदारी लक्षात ठेवून आणि योग्य मार्गदर्शनासह नियमितपणे सराव केल्याने तुम्हाला कोणत्याही दुखापती किंवा अस्वस्थतेचा धोका न घेता या स्थितीतून जास्तीत जास्त फायदे मिळण्यास मदत होईल.
आनंद बालासन पासून प्रगत मुद्रा
आनंद बालसनाचे प्रगत प्रकार आहेत जे या आधीच फायदेशीर पवित्रा नवीन उंचीवर नेऊ शकतात.
असाच एक प्रकार म्हणजे एक्सटेंडेड हॅप्पी बेबी पोज (Extended Happy Baby Pose), ज्यामध्ये एक पाय लांब ठेवताना दुसरा पाय धरून ठेवला जातो. हे फेरबदल समतोल आणि स्थिरतेला आव्हान देत हिप फ्लेक्सर्स आणि बाह्य नितंबांमधील ताण वाढवण्यास मदत करते.
तुमच्या नियमित योगाभ्यासात या प्रगत आसनांचा समावेश केल्याने तुम्हाला तुमच्या कम्फर्ट झोनमधून बाहेर काढून, लवचिकता, सामर्थ्य, संतुलन वाढवून एकाच वेळी विश्रांतीचा प्रचार करून शरीर आणि मन दोन्हीसाठी अधिक महत्त्वपूर्ण फायदे मिळू शकतात.
निष्कर्ष
शेवटी, आनंद बालासन मुद्रा ही प्रत्येक योगाभ्यासासाठी आवश्यक मुद्रा आहे. हे आसन तुमच्या कूल्हे, मांड्या आणि पाठीच्या खालच्या भागातील स्नायूंना ताणून मजबूत करण्यास मदत करते. हे विश्रांतीस प्रोत्साहन देते आणि या भागांमधून तणाव मुक्त करून तणाव पातळी कमी करते.या पोझचा अधिकाधिक फायदा घेण्यासाठी, आपल्या श्वासावर लक्ष केंद्रित करणे महत्वाचे आहे कारण आपण तो अनेक खोल इनहेल्स आणि श्वासोच्छवासासाठी धरून ठेवता. तुम्हाला असे आढळून येईल की ब्लँकेट्स किंवा बोलस्टर्स सारख्या प्रॉप्सचा वापर केल्याने तुमच्या शरीराला या आसनात आधार मिळू शकतो आणि त्याचे फायदे आणखी वाढू शकतात.
एकंदरीत, आनंद बालासन मुद्रा तुमच्या दैनंदिन योगामध्ये समाविष्ट करणे हा शारीरिक आरोग्य आणि मानसिक स्पष्टता दोन्ही सुधारण्याचा एक उत्कृष्ट मार्ग असू शकतो आणि विश्रांती आणि कायाकल्पाची संधी प्रदान करतो.
