परिवृत्त पार्श्वकोनासन म्हणजे काय?
योगामध्ये, परिवृत्त पार्श्वकोनासन Parivrtta parsvakonasana हे एक असे आसन आहे ज्याचा हेतू स्थिर आणि ताणणे आहे. परिवृत्त पार्श्वकोनासनालाच इंग्लिशमध्ये “Revolved side angle pose” असे म्हंटले जाते. हे आसन अष्टांग योगाचा प्राथमिक भाग आहे परंतु तो इतर अनेक वर्गांमद्धे आढळतो.
परिवृत्त हा संस्कृत शब्द आहे. परिवृत्त पार्श्वकोनासनाला विभागले असता परिवृत्त म्हणजे ‘फिरणारे’ , पार्श्व म्हणजे ‘बाजू’ ,कोण म्हणजे ‘कोण’ आणि आसन म्हणजे ‘मुद्रा’ यावरून पडले आहे.
शरीर गोळा करा आणि ताणून घ्या. परिवृत्त पार्श्वकोनासन, किंवा फिरवलेले बाजूचे कोन, हे एक उभे आसन आहे ज्यासाठी लवचिकता आणि ताकद दोन्ही आवश्यक आहे. या आसनातील शरीराची स्थिती त्रिकोणासारखी असते; तथापि, त्रिकोणाचा वरचा बिंदू थेट छताकडे निर्देशित करण्याऐवजी बाजूला वळलेला आहे.
Parivrtta parsvakonasana साध्य करण्यासाठी, उत्थिता पार्श्वकोनासन किंवा विस्तारित बाजूच्या कोनातून सुरुवात करा. येथून, तुमचा उजवा हात तुमच्या उजव्या नितंबावर ठेवा आणि तुमचा डावा हात जमिनीवर ठेवताना तुमचे धड उजवीकडे वळवा. तुमचा उजवा हात कमाल मर्यादेपर्यंत पोहोचवा आणि नंतर तुमच्या उजव्या हाताकडे पहा. उलट बाजूने पुनरावृत्ती करा.
परिवृत्त पार्श्वकोनासन करण्याची योग्य पद्धत
परिवृत्त पार्श्वकोनासन किंवा रिव्हॉल्व्ह साइड अँगल पोझ (Revolved side angle pose), हे तुमच्या नितंब, मांड्या आणि खांद्यामधील स्नायू ताणण्याचा एक उत्तम मार्ग आहे. पोझ कसे करायचे ते येथे आहे:
- प्रथम योगा मॅटवर ताडासन योग मुद्रेत उभे रहा.
- तुमचा उजवा पायात आणि डाव्या पायात तीन ते चार फुटाचे अंतर ठेवा.
- उजवा पाय 90 अंशामध्ये बाहेरच्या बाजूस वळवा, आणि डावा पाय 15 अंशामध्ये वळवा.
- उजव्या पायाची टाच डाव्या पायाच्या मध्यभागी आहे का? याकडे लक्ष द्या.
- दोन्ही हात उचलून सरळ वरती खांद्याच्या रेषेत आणावे. दोन्ही हात जमिनीला समांतर आहेत ना याकडे लक्ष द्यावे, म्हणजेच विरभद्रासन पोझ मध्ये रहावे.
- तुमचे नितंब आणि काख यादारम्यान लांबी तयार करण्याचा प्रयत्न करा.
- ह्या स्थितीत थांबा आणि अनेक दीर्घ श्वास घ्या.
- त्यानंतर हात खाली करा तुमचे तळवे एकमेकांना जुळवून छातीजवळ आणा म्हणजे नमस्कार या मुद्रेत आणा. तुमचे आंगठे छातीला स्पर्श होतील अशा स्थितीत.
- तुमचे धड डावीकडे उजवीकडे वळवा आणि तुमचे उजव्या हाताचे कोपर उजव्या गुडघ्याच्या आतील बाजूस खाली आणा. (तुमचे धड डावीकडे वळवा आणि तुमचे डाव्या हाताचे कोपर उजव्या गुडघ्याच्या बाहेरच्या बाजूस खाली आणा.जसे की खाली दिल्याप्रमाणे
- दीर्घ श्वास घ्या , श्वास घेताना पाठीचा कणा लांब करा . तुमचे पोट लवचिक ठेवा जेणेकरून सहज वळण घेता येईल.
- पाच ते दहा श्वासांनसाठी ह्या स्थितीत तसेच थांबा. तुमची मागची टाच खाली टेकवा, आणि परत पूर्वस्थितीत या.
- परत उलट बाजूने हे आसन करा.
ही पोझ नवशिकयांसाठी आव्हानात्मक असू शकते, परंतु ते वापरून पाहण्याचे हेच कारण आहे. नियमित सरावाने, तुम्ही लवकरच त्यात प्रभुत्व मिळवू शकाल.
परिवृत्त पार्श्वकोनासन मुद्रा केल्याने कोणते फायदे आहेत?
योगमुद्रा परिवृत्त पार्श्वकोनासन किंवा फिरवलेल्या बाजूच्या कोन मुद्राचे अनेक फायदे आहेत. चला तर जणून घेऊया परिवृत्त पार्श्वकोनासणाचे फायदे पुढीलप्रमाणे
♦ परिवृत्त पार्श्वकोनासन Parivrtta parsvakonasana हे आसन संतुलन आणि समन्वय सुधारण्यास तसेच नितंब, गुडघे आणि घोट्यांमधील लवचिकता सुधारण्यास मदत करते.
♦ हे पाय आणि पायांमधील स्नायूंना बळकट करते आणि खालच्या पाठीच्या आणि खांद्याच्या वेदना कमी करण्यास मदत करते.
♦ याव्यतिरिक्त, हे आसन पचन आणि रक्ताभिसरण सुधारण्यास मदत करू शकते
♦ दमा किंवा इतर श्वसन स्थिती असलेल्या लोकांसाठी उपयुक्त ठरू शकते.
♦ परिवृत्ती पार्श्वकोनासनाचा सराव करण्यासाठी, तुम्हाला योग चटई आवश्यकता असेल.
परिवृत्ती पार्श्वकोनासन करताना कोणती आव्हाने आहेत?
- परिवृत्ती पार्श्वकोनासन, किंवा Revolved side angle pose करण्याच्या मुख्य आव्हानांपैकी एक म्हणजे यासाठी खूप हिप गतिशीलता आवश्यक आहे. आपण दिवसभर डेस्कवर बसल्यास किंवा घट्ट हॅमस्ट्रिंग असल्यास हे साध्य करणे कठीण होऊ शकते.
- आणखी एक आव्हान म्हणजे संपूर्ण पोझमध्ये चांगला फॉर्म राखणे. तुम्ही वळण घेतल्याने तुमच्या पाठीच्या खालच्या गोलाकार किंवा तुमचे खांदे पुढे कुबड करू देणे सोपे आहे, परंतु यामुळे वेदना आणि दुखापत होऊ शकते. शेवटी, या पोझमध्ये योग्य संतुलन शोधणे अवघड असू शकते.
- विशेषतः जर तुम्ही योगासाठी नवीन असाल. तुम्हाला कदाचित असे वाटेल की तुम्ही सुरुवातीला खाली पडणार आहात, परंतु सरावाने, तुम्ही तुमचे केंद्र शोधू शकाल आणि स्थिर राहू शकाल.
Parivrtta Parsvakonasana in english
परिवृत्त पार्श्वकोनासन पोझचे भिन्नता काय आहेत?
परिवृत्त पार्श्वकोनासन Parivrtta parsvakonasana, किंवा फिरवलेल्या बाजूच्या कोनात अनेक भिन्नता आहेत.
- मूलभूत फरक म्हणजे फक्त शरीर फिरवणे जेणेकरून डावा हात डाव्या पायाच्या समोर जमिनीवर विसावा घेतो आणि उजवा हात कमाल मर्यादेपर्यंत पोहोचतो.
- दुसरा फरक म्हणजे उजवा हात जमिनीवर ठेवणे आणि डाव्या हाताला कमाल मर्यादेपर्यंत पोहोचवणे. हा फरक अधिक कठीण आहे आणि अधिक लवचिकता आवश्यक आहे.
3.तिसरा फरक म्हणजे दोन्ही हात जमिनीवर आणणे आणि तेथून वळणे. हा फरक आणखी कठीण आहे आणि आणखी लवचिकता आवश्यक आहे. मात्र, हे पचनासाठी खूप फायदेशीर असल्याचे सांगितले जाते. उजवा पाय वाकवून आणि उजवा गुडघा जमिनीवर ठेवून पोझमध्ये प्रवेश केला जातो. विद्यार्थ्याच्या लवचिकतेनुसार डावा पाय वाकलेला किंवा सरळ असू शकतो. धड नंतर डावा हात जमिनीवर आणण्यासाठी आणि उजवा हात छताच्या दिशेने वळवतो.
निष्कर्ष:
तुम्ही तुमचा समतोल आणि लवचिकता सुधारण्यासाठी तसेच तुमचा गाभा मजबूत करण्याचा मार्ग शोधत असाल, तर परिवृत्त पार्श्वकोनासनापेक्षा Parivrtta parsvakonasana पुढे पाहू नका. या आव्हानात्मक योगासनासाठी तुमचे पाय जमिनीवर घट्ट रोवून तुमचे शरीर वळवावे लागते. तुमच्या मणक्यावरील ताण सोडवण्याचा आणि तुमच्या आरोग्याची एकूण भावना सुधारण्याचा हा एक उत्तम मार्ग आहे.